شناسایی پشت و روی تابلوفرش دستباف

هر اثر هنری مانند تابلوفرش دستباف یک ویژگی خاص دارد که به وسیله آن از انواع تقلبی یا فیک قابل شناسایی هستند. هنر بافت فرش و تابلوفرش اثری را به جا می­گذارد که از هر طرف که به آن نگاه می­کنیم، زیبایی این اثر را می­توان دید و مفهوم آن قابل درک باشد. اگر یک اثر هنری به این صورت کد گذاری شود در صورت آسیب دیدن به سرعت و سهولت قابل بازیابی و ترمیم خواهد بود.

تابلوفرش دستباف چیست؟

تابلوفرش های دستباف نمونه هایی کوچک از فرش های دستباف هستند. تمام اعمال، ابزار و اقداماتی که در بافت فرش های دستباف انجام و مورد استفاده قرار می­گیرد، در بافت تابلوفرش های دستباف نیز حضور دارند. این اثر هنری زیبا درون قاب قرار می­گیرد و به عنوان یک اکسسوری آویزی به دیوار آویخته می­شود. تابلوفرش های دستباف تنوع بسیار بالایی دارند و گاها پیدا کردن دو تابلوفرش دستباف یکسان از نظر طرح و اجرا، حتی از بین طرح های یک استاد نیز مشکل است.

روی تابلوفرش دستباف

روی تابلوفرش های دستباف شاهکار استاد بافنده و طراح است که مانند نگینی درخشان می­درخشد. بخش رویی تابلوفرش چیزی است که بیننده می­بیند، بنابراین همه تمرکز بافنده و طراح بر این بخش است. رنگ بندی زنده و قوی، گره ها و نخ های بلند، درخشش نخ ها، مشخص نبودن چله فرش و تابلوفرش دستباف و … از ویژگی هایی است که بخش رویی یک تابلوفرش دستباف دارد. تمام روند بافت برای نمایش این بخش صورت می­پذیرد.

از ویژگی های بخش رویی تابلوفرش دستباف می­توان به موارد زیر اشاره نمود:

• درخشندگی نخ ها
• نمایش درست و خوب طرح نقشه
• صاف و یکنواخت بودن گره ها بدون بیرون زدگی نخ ها
• شفافیت رنگ پرز ها
• و …

در انواع مختلف تابلوفرش دستباف این بخش رویی با بخش زیری تفاوت هایی دارد اما در بافت آثاری مانند جاجیم، گلیم فرش و … یا نمونه هایی خاصی از فرش یا تابلوفرش به دلیل مدل گره ها که از یک نخ یک پارچه یا بلند و با رد شدن از بین تار و پود فرش بافته می­شوند، شکلی دو طرفه دارند. یعنی در حقیقت دو طرف این فرش یا اثر به یک شکل است حتی از نظر رنگ نیز دو سوی کار تفاوتی ندارند.

این سبک بافت عموما در روی زمین بافته می­شود و برای اجرای آن به دار یا دستگاه نیاز نیست. از این آثار بافته شده نه به منظور تزیینات بلکه به عنوان زیر انداز بهره برداری می­کنند. این سبک از بافت قالی قدیمی ترین مدل و روش بافت است که نمونه هایی از آن کشف شده و همچنین در تاریخ آمده که مردم ایران زمین در هنگام نشستن بر روی زیر انداز هایی نرم می­نشینند که البته جنس این زیر انداز ها از پشم بوده است و رفته رفته به شکل های زیبای امروزی در آمدند.

پشت تابلوفرش دستباف

در تابلوفرش های دستباف یکی از ارکان مهم تشخیص این تابلوفرش از تابلوفرش های ماشینی بررسی پشت تابلوفرش است. تفاوت های بسیاری بین پشت و روی تابلوفرش های دستباف وجود دارد که بسیار بدیهی هستند و تشخیص این دو از هم بسیار آسان است. از منظره پشت تایلوفرش های دستباف به اطلاعات جامع و کاملی می­رسیم که برای موضوع تشخیص تابلوفرش های اصل از نمونه های فیک و های کپی به مقدار زیادی مورد استفاده ما قرار می­گیرند.

گالری فرش ایران مفتخر است تا تمامی محصولات خود از جمله فرش ها و تابلوفرش های دستباف را به صورت نقد و اقساط، تقدیم به هم میهنان عزیز کند. جهت دریافت مشاوره ی رایگان تلفنی و حضوری و آشنایی بیشتر با این مجموعه به صفحه ی درباره‌ ما مراجعه نمایید.

پشت تابلوفرش دستباف نمایانگر روی این اثر است. در صورتی که طرح یا اجرا کننده طرح ایرادی داشته باشد در پشت تابلوفرش دستباف به طور کامل دیده می­شود. بسیاری از اساتید در حین آموزش بافت تابلوفرش دستباف برای رفع نواقص کار هنرجو به پشت تابلوفرش نگاه می­کنند و ایرادات احتمالی را رفع و بازیابی می­کنند. بنابراین هنگام خرید تابلوفرش دستباف نباید صرفا به نقش ظاهری و روی آن بسنده کرد و پشت تابلوفرش را نیز باید مورد بررسی قرار داد.

موارد زیر دلایلی را عنوان می­کند که شما باید در هنگام خرید تابلوفرش به بخش پشتی آن نیز دقت نمایید:

• تاثیر گذاری نقص ها در قیمت گذاری و نوسان دهی به ارزش اقتصادی تابلوفرش ها
• آسیب جدی به کیفیت تابلوفرش
• عمر مفید کوتاه تر تابلوفرش نسبت به انواع سالم آن
• و …

اما از پشت تابلوفرش دستباف برای شناسایی چه مواردی می­توان استفاده نمود؟

• تشخیص سفیدک پشت تابلوفرش: وجود خطوط سفید رنگ که بر روی نخ ها اتفاق افتاده است، نشان از سفیدک زدن تابلوفرش دستباف دارد. سفیدک زدن در به دلیل پود زنی نادرست، چله کشی غلط یا ضخامت بالای پود و یا این که دفه زدن نادرست که موجب بیرون زدن پود می­شود، اتفاق می­افتد.
• تشخیص پارگی نخ چله: وجود زائده یا گره های ناهماهنگ در پشت یک تابلوفرش دستباف که به تار و پود آن برسد، نشان از پارگی نخ چله تابلوفرش دستباف دارد. این پارگی به دلایل زیادی ممکن است اتفاق بیافتد که مهم ترین دلایل آن کشیدن بیش از حد نخ چله، فشار زیاد دفه و … است که در نهایت با گره زدن به صورت نقطه های سفید پشت تابلوفرش دستباف دیده می­شود.
• تشخیص ایرادات گره ها: یکی از کارهایی که در هنگام بافت تابلوفرش انجام می­شود، دفه زنی است. وقتی گره های یک رج اجرا شد، با این عمل انجام گیرد تا گره ها به درستی و خوب در کنار هم قرار گیرند. این عمل در نهایت به گره های یکنواخت منجر می­شود.
• تشخیص ناهماهنگی طرح پشت و جلوی تابلوفرش: اگر بافنده به هر دلیلی از جمله عدم مهارت کافی در اجرای کار یا نقشه خوانی گره ها را به درستی در جای خود ننشاند، در پشت و روی تابلوفرش ناهماهنگی به وجود می­آید. البته این ایراد در صورت تشخیص پیش از ورود به بازار قابل ترمیم و رفع شدن است.
• تشخیص هم اندازه نبودن گره های تابلوفرش: گره ها همه باید در یک خط تراز قرار بگیرند. یعنی در یک رج گره ها نباید بالا و پایین باشند. موج زدگی یکی از موارد شایع در هنگام تراز نبودن گره ها است که این مورد نیز در کاهش قیمت و ارزش آن تاثیرگذار است. موارد زیادی مسبب به وجود آمدن آن هستند که چله کشی غلط، دفه زدن نادرست، پودکشی نادرست و … از جمله آن ها هستند.
• تشخیص عدم تقارن تابلوفرش: طرح های دوگانه یا معکوس به مهارت بالایی برای بافت نیاز دارند. در صورت کم کاری یا عدم مهارت بافنده تقارن بین نقش ها برقرار نخواهد شد که به صورت یک ایراد جدی به کار نمایان شده و در قیمت نهایی آن تاثیر زیادی خواهد گذاشت. با استفاده از محور تقارن افقی و عمودی در پشت تابلوفرش دستباف می­توان به این تشخیص رسید. راه دیگر تشخیص این است که، قرار دادن گوشه ها نیز باید منجر به ایجاد تقارن شود.
• تشخیص رجشمار فرش: رجشمار یک تابلوفرش یکی از مهم ترین پارامتر های خرید آن است و در واقع تراکم و مقاومت آن تابلوفرش را معرفی می­کند. این مورد بسیار مهم در قیمت نهایی تابلوفرش دستباف تاثیر بسزایی دارد. با بررسی گره ها در پشت تابلوفرش به راحتی می­توان رجشمار آن را تشخیص داد. تابلوفرش های نفیس رجشماری از 50 به بالا دارند.
• تشخیص کج یا جهت نادرست تابلوفرش: به دلیل ظرافت تابلوفرش های دستباف و بافت ریز آن ها امکان کج شدن هر خط بافت یا به طور کلی تابلوفرش وجود دارد. البته برای تشخیص این ایراد باید بدون قاب به بررسی آن پرداخت که از خطای دید نیز جلوگیری شود.